Kiedy chcemy skorzystać z pożyczki, na ogół w pierwszej kolejności myślimy o banku lub firmie pożyczkowej. Dla osób, które obawiają się instytucji finansowych, do wyboru pozostają pożyczki od rodziny i przyjaciół. Jest jednak jeszcze jeden sposób, aby pozyskać dodatkowe środki finansowe. Są nim pożyczki społecznościowe. Czym one są, jak po nie sięgnąć i czy należy się ich obawiać? Przeczytaj w naszym artykule.
Czym są pożyczki społecznościowe?
Trend pożyczek społecznościowych przywędrował do nas ze Stanów Zjednoczonych. Dość szybko rozwinął się również w krajach europejskich i jest popularny np. w Wielkiej Brytanii. W czasach, w których Media Społecznościowe są rozpowszechnione, utworzono platformy bazujące na społeczności, w których ludzie wymieniają się pieniędzmi. Social lending jest jednak częściej wykorzystywany i bardziej doceniamy poza granicami naszego kraju. Brak pożądanego wzrostu może wiązać się np. z ogólną niechęcią Polaków do pożyczania, w szczególności, gdy nie znamy strony, z którą nawiązuje się współpracę.
Chcąc skorzystać z pożyczki społecznościowej, musimy założyć konto na specjalnej platformie pożyczkowej. Zanim to jednak nastąpi, przejdziemy gruntowną weryfikację tożsamości. Po rejestracji i utworzeniu konta na platformie (podobnie jak w mediach społecznościowych) możemy wybrać, w jaką rolę się wcielimy – pożyczkodawcy, czy pożyczkobiorcy.
Udogodnieniem dla wielu osób, a zarówno powodem do niepokoju jest brak weryfikacji zdolności, jak i historii kredytowej pożyczkobiorców. Z jednej strony social lending jest szansą dla osób, które ze względu na swoje zadłużenie lub brak środków finansowych nie mogą liczyć na pieniądze z instytucji finansowych. Z drugiej jednak są zagrożeniem dla pożyczkodawców. Nawet jeśli kwota pożyczki jest niewielka, to nie wiemy, jakie mamy szanse na otrzymanie zwrotu.
Brak zabezpieczenia jest jednym z powodów, przez które pożyczki społecznościowe mogą być droższe niż te zaciągane w bankach, czy firmach pozabankowych.
W zależności od platformy, na której założyliśmy konto, możemy liczyć na „łączenie w pary” kontrahentów lub zajmować się tym na własną rękę. Udostępnianie kapitału jest jednak możliwe tylko na określonych warunkach.
To rozwiązanie przynosi obustronne korzyści. Może z niego czerpać osoba, która nie ma szans na otrzymanie pożyczki z instytucji finansowych. Pożyczkodawca natomiast zarabia ustalony procent od kwoty udostępnionych środków. W samej transakcji i zawarciu umowy portal jednak nie bierze udziału. Jego rola kończy się na weryfikacji użytkowników i umożliwieniu zawarcia umowy.

Jak przebiega w praktyce pożyczka społecznościowa?
Niezależnie od tego, czy chcemy pieniądze pożyczać innym, czy korzystać ze środków udostępnionych przez pozostałych użytkowników, konieczne jest założenie konta w wybranym przez siebie specjalnym serwisie internetowym. Podczas uruchamiania konta użytkownika konieczne jest podanie danych z dowodu osobistego, tak by można było zweryfikować każdą osobę. Niektóre platformy idą o krok dalej i sprawdzają również historię kredytową nowych użytkowników.
Jeśli naszym celem jest zdobycie dodatkowych środków po założeniu konta i weryfikacji tożsamości możemy wystawić ogłoszenie. W ogłoszeniu takim piszemy, jaką kwotą jesteśmy zainteresowani i na jaki cel chcemy przeznaczyć otrzymane pieniądze. Warto tak je skonstruować, aby potencjalni pożyczkobiorcy byli w stanie nam zaufać. To od nich zależy, czy będą chcieli nam pomóc i podpisać z nami umowę.
Samo zawarcie umowy odbywa się wyłącznie przez Internet, a kontrahenci nie spotykają się osobiście. Pożyczki społecznościowe podlegają podobnie jak np. pożyczki online na raty pod Kodeks Cywilny.
Ryzyko, jakie niosą za sobą pożyczki społecznościowe
Osoby, które chcą ominąć konieczność sprawdzania zdolności kredytowej lub wpisania kolejnej pożyczki do bazy BIK mogą skorzystać z pożyczki społecznościowej. O ile pożyczkobiorca ryzykuje jedynie wyższymi kosztami niż w przypadku tradycyjnej pożyczki, to pożyczkodawca ma dużo więcej do stracenia. Każda strona jest weryfikowana przez portal pożyczkowy, może jednak dojść do sytuacji, w której pożyczkobiorca będzie uchylał się od spłaty. W umowie pożyczki wypisane są dane obojga kontrahentów jednak bez narzędzi, które posiadają banki i firmy pozabankowe, zwrot pożyczonych środków możemy być utrudniony. Szczególnie jeśli pożyczona kwota będzie niewielka, a co za tym brak zwrotu będzie uznany przez prawo za czyn o niskiej szkodliwości.
Różnice pomiędzy pożyczką społecznościową a pożyczką pozabankową
W niektórych kręgach pożyczki pozabankowe nie cieszą się popularnością. Za ich złą sławą często stoją parabanki, które niejednorodnie tak konstruowały umowy, aby pożyczkodawca ponosił ogromne koszty. Ponadto często o pożyczkach pozabankowych myślmy jak o bardzo drogim produkcie. Poniekąd jest to racja, bo do niedawna sektor pożyczkowy nie podlegał niemal żadnym regulacjom prawnym. Co często było wykorzystywane przez nieuczciwe firmy. Na szczęście na przełomie lat w branży pożyczkowej wiele się zmieniło. Aktualnie to dzięki firmom pozabankowym wiele osób, które nie otrzymały kredytu bankowego, może w awaryjnej sytuacji posiłkować się dodatkowymi środkami właśnie z instytucji pozabankowych. Ponadto wiele osób, które mają wystarczającą zdolność kredytową, rezygnuje ze starania o kredyt na rzecz pożyczki, wymagającej znacznie mniej formalności.
Podstawowa różnica pomiędzy pożyczką społecznościową a pozabankową to bezpieczeństwo transakcji i wysokość kosztów. Pozostałe parametry, takie jak kwota, okres kredytowania, forma spłaty mogą zostać ustalone i zapisane w umowie. Zarówno w pożyczce społecznościowej, jak i pożyczce pozabankowej to pożyczkodawca określa oprocentowanie i pozostałe koszty. Przy czym firmy pożyczkowe w związku z wprowadzoną ustawą antylichwiarską mają ograniczone możliwości windowania kosztów. W przypadku pożyczek od osób prywatnych koszty te mogą być nieograniczone. Pożyczkobiorca może negocjować warunki umowy, ale nie ma pewności, czy np. koszty zostaną obniżone. Może zatem na nie przystać lub zrezygnować z pożyczki.
Pożyczki społecznościowe — wady i zalety
Każdy produkt, również finansowy posiada swoje charakterystyczne cechy, które mogą być postrzegane zarówno jako wady, jak i zalety. Rozważając chęć skorzystania z pożyczki społecznościowej, warto przeanalizować, co dla nas jest priorytetem i czego oczekujemy od tego rodzaju zobowiązania. Przedstawimy zatem wady i zalety, tak by każdy konsument mógł zdecydować, czy pożyczka społecznościowa to produkt odpowiedni dla niego. Wady i zalety pożyczek społecznościowych:
Wady:
- Mniejsze bezpieczeństwo – musimy wkalkulować w pożyczkę ryzyko, jakie ponosimy,
- Dłuższy czas oczekiwania na środki niż w przypadku pożyczki pozabankowej,
- Niższa kwota pożyczki – przeważnie kwota pożyczki społecznościowej nie przekracza kilku tysięcy złotych,
- Pożyczkobiorca musi odprowadzić podatek od otrzymanych pieniędzy,
- Pożyczkodawca musi zapłacić podatek od zysków kapitałowych,
- Niekiedy konieczny jest zastaw w zamian za udzielenie pożyczki.
Zalety:
- Brak konieczności przedstawiania dokumentów, mających na celu określenie zdolności kredytowej,
- Duża elastyczność – wiele parametrów pożyczki można ustalić z pożyczkodawcą,
- Możliwość zarobkowania – jeśli zdecydujemy się pożyczać pieniądze
- Dostępność, związana z coraz większą liczbą platform internetowych, na których można skorzystać z pożyczki społecznościowej,
- Dostępność pożyczek dla osób prywatnych, ale także dla firm.