Płatności bezgotówkowe z roku na rok wypierają gotówkę. Coraz częściej wolimy przy zakupach sięgnąć po telefon lub plastikową kartę, niż wybierać pieniądze z bankomatu. Najczęściej za zakupy płacimy kartą debetową. Drugą co do częstotliwości użycia kartą płatniczą jest karta kredytowa. Pomimo tego, że obie karty wyglądają bardzo podobnie, to różnice pomiędzy tymi dwoma produktami finansowymi są znaczące. Czym jest karta kredytowa? Jak możemy ją pozyskać? Jakie są różnice pomiędzy kartą kredytową i kartą debetową? Czy nowe produkty finansowe są w stanie wyprzeć popularną niegdyś „kredytówkę”?
Czym dokładnie jest karta kredytowa?
Choć karta kredytowa do złudzenia przypomina kartę debetową, są to dwa odrębne produkty finansowe. Karta kredytowa jest niczym innym jak specjalnym rodzajem kredytu bankowego. Proces wnioskowania i przyznawania przebiega w taki sam sposób jak przy każdym kredycie konsumenckim. Jednak podstawową różnicą pomiędzy np. kredytem gotówkowym a kredytem na karcie jest sposób jego spłaty i forma jego odnawiania. Jeśli otrzymałeś kredyt gotówkowy, to otrzymałeś pulę pieniędzy, którą możesz przeznaczyć na dowolny cel w tym zakupy, wyjazd, czy prawo jazdy. Jednak kiedy pieniądze z kredytu się skończą, pozostaje ci go spłacać w określonym czasie. Możesz także wnioskować o przyznanie kolejnego kredytu. W przypadku karty kredytowej również możesz swobodnie dysponować środkami i spłacasz jedynie wykorzystane środki.
Przypuśćmy, że w obu przypadkach dostałeś 10 000 złotych. Jeśli wydasz wszystkie pieniądze z kredytu gotówkowego, musisz spłacać raty, do czasu jego całkowitego zwrotu. W przypadku karty kredytowej niezależnie od tego, czy wykorzystałeś część, czy wszystkie środki, spłaty możesz dokonać w ustalonej minimalnej kwocie lub w całości. Jeżeli zdecydujesz się na minimalną kwotę do zwrotu, od pozostałej (niespłaconej) części będziesz płacił odsetki. Z kolei, jeśli z 10 000 złotych wydałeś 5 000 złotych i zwróciłeś je w ustalonym (bezpłatnym) czasie, znów masz do dyspozycji 10 000 złotych. Umowę można zawrzeć na czas od 12 miesięcy nawet do kilku lat. Jeśli umowy nie wypowiesz, prawdopodobnie automatycznie się przedłuży. Możesz ją jednak wypowiedzieć dopiero po całkowitej spłacie zobowiązania.
Jak działa karta kredytowa?
Karta kredytowa działa bardzo podobnie do limitu odnawialnego na koncie bankowym. Aby otrzymać kartę, musisz złożyć wniosek w banku o jej przyznanie. Możesz to zrobić osobiście w oddziale lub przez Internet. Pamiętaj o tym, że każdy bank sprawdzi przebieg spłat twoich poprzednich i obecnych zobowiązań finansowych, a także zbada twoją zdolność kredytową. W tym celu może być konieczne dostarczenie zaświadczenia o zarobkach i zatrudnieniu. Szczególnie wówczas, gdy o kartę starasz się w banku, w którym nie prowadzisz swojego głównego rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego. Na podstawie przeprowadzonego badania zdolności kredytowej bank przyzna ci kartę z określonym limitem kwoty. Po podpisaniu umowy możesz korzystać z udostępnionych środków.
Jak działa karta? Kartę możesz używać, płacąc za zakup towarów i usług bezpośrednio przykładając kartę do terminala (przy zakupach stacjonarnych). Jeżeli kartą chcesz zapłacić za transakcję w Internecie, musisz podać numer karty, swoje imię i nazwisko, datę ważności karty i numer kontrolny karty (CVV2 lub CVC2). Po zaakceptowaniu transakcji, konto sprzedawcy zostanie zasilone. Karty kredytowej najlepiej używać do transakcji bezgotówkowych. Wypłata środków z karty w bankomacie jest przeważnie oprocentowana. W związku z tym nie jest to działanie opłacalne.
Ile kosztuje karta kredytowa?
Odpowiedź na pytanie, ile kosztuje karta kredytowa, może być bardzo różna. Wiele bowiem zależy od tego, z jakiej oferty skorzystasz. Oprócz kosztów związanych z wykorzystaniem środków niektóre banki pobierają opłatę za jej wydanie, comiesięczne utrzymanie, czy opłatę roczną. Dlatego, zanim zdecydujesz się podpisać umowę, warto dokładnie przyjrzeć się stałym opłatom. Jeśli trafisz na promocję, możesz uniknąć niektórych kosztów.
Ponadto wiele osób zastanawia się, czy z „kredytówki” można korzystać bezpłatnie? Tutaj również odpowiedź brzmi: „to zależy”. Każdy bank ustala okres bezodsetkowy, w którym z przyznanych środków można skorzystać bezpłatnie. Należy jednak przestrzegać ściśle określonego terminu całkowitej spłaty wykorzystanych pieniędzy. Na ogół okres ten trwa w zależności od banku od 30 do nawet 61 dni. Jeżeli wydałeś 6 000 złotych, płacąc kartą kredytową, aby z nich skorzystać bezpłatnie, musisz je oddać w całości przed upływem tego terminu. Po upływie bezpłatnego okresu bank zacznie naliczać odsetki. Warto zatem tak zaplanować budżet domowy, aby jak największa kwota przeznaczyć na spłatę karty kredytowej.
Ile wynoszą odsetki? Wiele zależy od oferty banku i twojej zdolności kredytowej – im wyższa, tym odsetki mogą być niższe. Jednak oprocentowanie kart kredytowych może być tak zróżnicowane, że warto bardzo skrupulatnie porównać ze sobą co najmniej kilka ofert różnych banków. Naturalnie bank musi przestrzegać przepisów prawa, w związku z czym wysokość odsetek nie może przekraczać dwukrotności odsetek ustawowych. Wysokość odsetek ustawowych uzależnione jest od wysokości stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego powiększonej o 3,5 procent. Można je wyliczyć ze wzoru:
Na dzień 12 września 2023 roku, wysokość stopy referencyjnej NBP wynosi 6 procent. W związku z tym maksymalne oprocentowanie na karcie kredytowej może wynosić 19 procent. Niemniej jednak zawsze warto szukać oferty z jak najniższym oprocentowaniem.
Jaka jest różnica między kartą kredytową a kartą debetową?
Tak jak wspomnieliśmy na wstępie karta kredytowa i karta debetowa są do siebie zbliżone. Głównie dlatego, że obie karty możemy wykorzystać do płatności bezgotówkowych zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i internetowych. Różnica polega jednak na tym, że karta debetowa umożliwia nam wykonanie płatności do wysokości zgromadzonych na rachunku bankowym środków. Jeśli zatem saldo jest równe zeru, nie wykonasz już żadnych transakcji. W przypadku karty kredytowej korzysta się ze środków banku. Po zwrocie wykorzystanych środków ponownie można korzystać z karty.
Czy nowe produkty finansowe są w stanie wyprzeć popularną „kredytówkę”?
Poważną konkurencją dla karty kredytowej stały się płatności odroczone. Płatności odroczone to inaczej wydłużenie momentu spłaty za zakupy. Przy czym do dyspozycji masz bezpłatny okres korzystania z pieniędzy – dokładanie tak, jak w przypadku karty kredytowej. Jeśli chcesz kupić np. buty przez Internet, możesz skorzystać z opóźnionych płatności. Dzięki temu zamówisz do domu kilka wybranych modeli obuwia, przymierzysz je i zostawisz jedynie tę parę, którą jesteś zainteresowany. Przy płatnościach odroczonych czas na ich opłacenie to na ogół 30 do 45 dni. Korzystając z nich, nie zamrozisz swoich środków finansowych. Jeśli pieniądze oddasz do 30 dni, nie zostaniesz obciążony dodatkowymi kosztami i zapłacisz jedynie za kupione buty. Dużym plusem w porównaniu z kartą kredytową jest brak innych opłat, tak jak ma to miejsce przy „kredytówce”. Czas pokaże, czy nowe rozwiązania wyprą znaną od lat kartę kredytową.
