Jechałeś ze zbyt dużą prędkością? A może przeszedłeś przez jezdnię poza wytyczonym przejściem dla pieszych? Niekiedy takie wykroczenia uchodzą nam płazem, lecz nie zawsze. Jeśli przekroczyłeś dozwoloną prędkość i zarejestrował to policyjny radar, a po drugiej stronie jezdni czeka patrol policji, z pewnością otrzymasz mandat. Czym dokładnie jest mandat? Jakie są rodzaje mandatów? Czy musisz go zapłacić od razu, czy możesz po fakcie? Czy policjanci mają terminal płatniczy? Na wszystkie pytanie odpowiedzi znajdziesz w tym artykule.
Czym jest mandat?
Mandat jest rodzajem dokumentu, który świadczy o złamaniu przepisów. Jeśli dojdzie do takiej sytuacji, będziesz musiał ponieść karę finansową w postaci grzywny. Wszystkie związane z mandatami wątpliwości rozwieją przepisy prawa, a dokładnie Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenie.
W przypadku, gdy popełniłeś wykroczenie, aby otrzymać mandat, muszą wystąpić pewne okoliczności. Za przykład może nam posłużyć przejście przez ulicę w miejscu niedozwolonym. Jeżeli po drugiej stronie ulicy stał patrol, który widział całą sytuację, funkcjonariusz policji wystawi ci mandat na miejscu. Może tego dokonać, ponieważ jest jednocześnie stroną, która wnosi oskarżenie, ocenia dokonany czyn i nakłada karę. Karą w tym momencie jest grzywna. Za schwytanie „sprawcy” na gorącym uczynku lub chwilę po popełnieniu wykroczenia otrzymasz mandat karny, który musisz opłacić w ciągu 14 dni.
Z kolei, gdy jechałeś z nadmierną prędkością i wykroczenie zarejestrowało urządzenie kontrolno-pomiarowe (fotoradar) i nie zostałeś schwytany od razu, mandat możesz otrzymać nawet do 180 dni. Przy rejestracji wykroczenia przez fotoradar nie może być żadnych wątpliwości co do ustalenia sprawcy wykroczenia. Pamiętaj o tym, że oprócz kary finansowej otrzymuje się punkty karne, które powodują, że możesz stracić prawo jazdy.
Mandat można również otrzymać zaocznie. Do takich sytuacji dochodzi, gdy sprawca wykroczenia nie jest obecny w momencie popełnienia wykroczenia. Takim wykroczeniem może być np. parkowanie w niedozwolonym miejscu lub nieodśnieżenie chodnika zimą. W tym przypadku czas na nałożenie mandatu to 14 dni.
Jakie są rodzaje mandatów karnych?
Rodzaje mandatów karnych dokładnie opisuje Kodeks karny skarbowy:
Art. 138. [Rodzaje mandatów karnych] Wersja od: 1 października 2023 r.
§ 1. W postępowaniu mandatowym można nałożyć karę grzywny w drodze mandatu karnego:
1) wydanego ukaranemu po uiszczeniu kary grzywny bezpośrednio upoważnionemu podmiotowi, który ją nałożył;
2) kredytowanego, wydawanego za potwierdzeniem odbioru ukaranemu.
§ 2. Mandatem karnym, o którym mowa w § 1 pkt 1, może być nałożona kara grzywny jedynie na osobę czasowo tylko przebywającą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub niemającą stałego miejsca zamieszkania, lub stałego miejsca pobytu.
§ 3. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio do osób stale przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które czasowo opuszczają to terytorium.
§ 4. Mandat karny, o którym mowa w § 1 pkt 1, staje się prawomocny z chwilą uiszczenia kary grzywny upoważnionemu podmiotowi, który ją nałożył, zaś mandat karny kredytowany — z chwilą pokwitowania jego odbioru przez ukaranego.
§ 5. Mandat karny kredytowany powinien zawierać pouczenie o obowiązku uiszczenia nałożonej kary grzywny w terminie 7 dni od daty przyjęcia mandatu oraz o skutkach jej nieuiszczenia w tym terminie.
Jak należy rozumieć te przepisy? Możemy rozróżnić trzy rodzaje mandatów: gotówkowy, kredytowany oraz kredytowany zaoczny.
Gotówkowy – który sprawca uiszcza bezpośrednio policjantowi, który go ukarał,
Kredytowany – zostaje wydany za potwierdzeniem odbioru – czas na jego spłatę to 7 dni,
Zaoczny – na jego zapłatę jest 14 dni.
3 sposoby jak zapłacić mandat
Gotówka
Jeśli otrzymasz mandat za popełnienie wykroczenia, możesz go zapłacić na miejscu funkcjonariuszowi, który mandat wystawił. Ponadto mandat w formie gotówkowej muszą zapłacić osoby, które nie przebywają na stałe w Polsce i nie są w Polsce zameldowani. Jeśli nie masz przy sobie gotówki i nie możesz zapłacić na miejscu w żaden inny sposób, na jego zapłatę masz 7 dni.
Karta płatnicza
Jeśli nie masz przy sobie gotówki, mandat możesz zapłacić również za pomocą kodu BLIK, kartą płatniczą lub zbliżeniowo telefonem.
Przelew
W przypadku gdy nie masz ze sobą gotówki ani nie możesz wykonać płatności w żaden z wymienionych powyżej sposobów, pozostaje ci wykonać przelew. Przelew również można zrobić na kilka sposobów. Jednym z nich jest udanie się do placówki pocztowej i zlecenie dyspozycji pracownikowi poczty. Ponadto możesz udać się do placówki banku, w którym posiadasz rachunek bankowy. Są to jednak sposoby, które angażują sporą ilość czasu. Najszybszym sposobem będzie wykonanie przelewu przez Internet. Jeśli nie masz pieniędzy na rachunku bankowym, w pierwszej kolejności będziesz musiał wpłacić pieniądze na konto. Gdy twoje konto jest zasilone, możesz zrobić przelew. Nie jest to jednak typowy przelew.
Zaloguj się do swojej bankowości elektronicznej za pomocą komputera lub przez aplikację mobilną na swoim smartfonie. Wybierz przelew podatkowy. Nie musisz wpisywać numeru rachunku bankowego podanego na mandacie. Wpisz kwotę mandatu. W tytule przelewu warto wpisać numer mandatu. W zależności od tego ile masz czasu na spłatę mandatu, możesz wysłać przelew standardowy lub przelew natychmiastowy. Po wpisaniu wszystkich niezbędnych danych i ponownym ich sprawdzeniu możesz zatwierdzić transakcję.
W większości przypadków wykonywania przelewu podatkowego nie trzeba wpisywać numeru konta odbiorcy. Pieniądze trafiają bezpośrednio na konto Urzędu Skarbowego. Przeważnie nie trzeba również wybierać typu identyfikatora oraz wpisywać identyfikatora uzupełniającego.
Pamiętaj także o tym, że mandat wystawiony przez Straż Miejską może wymagać wpisania numeru rachunku bankowego. Numer konta, na który należy wykonać przelew, znajdziesz na blankiecie mandatu lub na stronie internetowej Straży Miejskiej danego miasta.
Co grozi za nieopłacanie mandatu?
Jeżeli nie zapłacisz mandatu w wyznaczonym czasie, możesz się spodziewać skierowanie twojej sprawy na drogę sądową. Niezapłacenie mandatu traktowanie jest jako odmowa przyjęcia mandatu. W przypadku, gdy sąd zajmie się sprawą, możliwe, że nałoży większą grzywnę. Za mandat w kwocie 500 złotych wystawiony przez policjanta, sąd może wystawić grzywnę w wysokości nawet 5 000 złotych. Dla wielu osób zapłacenie takiej kwoty wiąże się z koniecznością zaciągnięcia zobowiązania finansowego w postaci pożyczki lub kredytu gotówkowego.
Co w przypadku, gdy nie zapłacisz również grzywny ustanowionej przez sąd? Kolejną decyzją i kolejnym krokiem w stronę wymierzenia sprawiedliwości jest kara pozbawienia wolności.
Mniej oczywistą „karą” dla osoby, która nie zapłaciła mandatu, jest wpis do Krajowego Rejestru Dłużników. Taki wpis przekreśli twoje szanse na jakiekolwiek zobowiązanie finansowe. Każdy bank i każda pozabankowa firma pożyczkowa przed udzieleniem kredytu lub pożyczki sprawdza historię kredytową i zadłużenie w bazach informacji kredytowej np. BIK, Erif, BIG InfoMonitor, a także bazach dłużników, w tym wspomniany KRD. Warto zatem przestrzegać przepisów prawa, a w razie nałożenia kary niezwłocznie ją zapłacić. Z drobnej sprawy jak mandat za przejście na czerwonym świetle możesz mieć spore nieprzyjemności.
