Jeśli chcemy skorzystać z kredytu lub pożyczki, musimy być świadomi, że każda instytucja, czyli zarówno bank jak i firma pożyczkowa sprawdzą naszą zdolność kredytową. Z tego artykułu dowiesz się, czym jest zdolność kredytowa i jakie parametry bada? Dlaczego banki i pozabankowe firmy pożyczkowe zwracają uwagę na raport Biura Informacji Kredytowej i z czego on się składa? Czym jest scoring BIK? Czy mając niską zdolność kredytową, możemy otrzymać wsparcie finansowe?
Czym jest zdolność kredytowa?
Zdolność kredytowa to jeden z najważniejszych czynników wpływających na decyzję banków i firm pożyczkowych o udostępnieniu nam środków finansowych. Termin zdolność kredytowa oznacza, że jesteśmy w stanie – posiadamy wystarczające zasoby finansowe, aby spłacić kredyt lub pożyczkę wraz z odsetkami i innymi opłatami w terminie ustalonym w umowie. Na zdolność kredytową wpływa szereg czynników. Na ogół jednak kojarzy się z wysokością dochodów. Same wysokie zarobki nie świadczą o wysokiej zdolności kredytowej. Dlaczego? Ponieważ nawet jeśli dobrze zarabiamy, to możemy mieć bardzo dużo kosztów i jeszcze więcej wydawać na życie. W związku z tym pożyczkodawcy bardziej zwracają uwagę na stosunek dochodów do wydatków. Podczas wypełniania wniosku możemy zostać zapytani o kwestie, które pozornie nie są związane z finansami. Jednakże każde pytanie odnosi się do tego, na jakim poziomie kształtują się nasze wydatki i jakie mamy szanse na znalezienie nowej pracy, w przypadku, gdy stracimy obecne źródło dochodu.
Z czego składa się badanie zdolności kredytowej?
To jak wybrany przez nas bank lub firma pożyczkowa przeprowadzi ocenę zdolności kredytowej, zależy od rodzaju finansowania, a także jego wysokości. Zdecydowanie więcej informacji będziemy musieli podać ubiegając się o kredyt hipoteczny, niż o pożyczkę krótkoterminową, czyli chwilówkę. Niemniej jednak zarówno banki, jak i firmy pożyczkowe mogą korzystać z ogólnie przyjętych składowych badania zdolności kredytowej. Badanie to składa się z dwóch części, czyli części jakościowej i ilościowej.
W badaniu ilościowym oceniany jest wyżej wymieniony stosunek dochodów do ponoszonych kosztów. Dlatego w formularzu możemy spotkać się z pytaniami dotyczącymi:
- wysokości dochodów (mogą pochodzić z kilku źródeł),
- kosztów związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego (czynsz, media, transport, edukacja i oczywiście wyżywienie),
- posiadanych już zobowiązań i ich wysokości (kredyt hipoteczny, kredyt gotówkowy, samochodowy, limit na koncie, karty kredytowe, pożyczki itd.).
Natomiast przy ocenie jakościowej sprawdzany jest nasz wiek, stan cywilny i liczba dzieci będących na naszym utrzymaniu. A ponadto poziom wykształcenia i doświadczenie zawodowe, rodzaj umowy, na podstawie której jesteśmy zatrudnieni, stan majątkowy i historia kredytowa. Na podstawie otrzymanych informacji kredytodawca jest w stanie oszacować nasze miesięczne wydatki. Równie istotne jest, czy w razie kłopotów finansowych jesteśmy w stanie liczyć na pomoc finansową współmałżonka. Przy wyższych kwotach kredytów i pożyczek mąż lub żona muszą także wyrazić zgodę na zaciągnięcie przez nas zobowiązania. Decyzja o zaciągnięciu kredytu może bowiem istotnie wpłynąć na sytuację materialną całej rodziny.
Nie mniej ważnym czynnikiem wpływającym na decyzję banku, czy firmy pożyczkowej jest historia spłat poprzednich zobowiązań. Jak sprawdzana jest historia kredytowa i z czego się składa?
Dlaczego instytucje finansowe sprawdzają historię kredytową i bazy dłużników?
Nie da się ukryć, że zarówno banki, jak i firmy pożyczkowe działają, by osiągnąć zysk. Aby instytucje finansowe mogły wygenerować zyski, muszą osiągać dochody, a także minimalizować koszty. Za koszt w tym kontekście rozumie się brak spłaty zobowiązania. Innymi słowy, kredytodawcy muszą wyeliminować sytuacje, w których konsument nie zwróci pożyczonych pieniędzy. To właśnie w tym celu pożyczkodawcy sprawdzają bazy informacji kredytowej i gospodarczej. Na podstawie otrzymanych informacji oceniają, jakie są zwyczaje i zachowania konsumenta. Jeśli wnioskodawca ma negatywną historię np. w Bazie Informacji Kredytowej, oznacza to, że nie spłacał swoich zobowiązań w terminie, a nawet nadal posiada przeterminowane zadłużenie. Za przeterminowane zadłużenie uznaje się pożyczkę lub kredyt, które pomimo upływu terminu spłaty nadal nie jest uregulowane. Osoby z niespłaconym kredytem lub pożyczką nie mogą liczyć na pieniądze z banku. Niektóre firmy pożyczkowe udzielają finansowania dłużnikom, pod warunkiem ustanowienia zastawu lub wezmą pożyczkę z poręczycielem.
Czym jest scoring BIK i jak się go sprawdza?
Składając wniosek do banku o kredyt lub o pożyczkę do firmy pozabankowej, musimy się liczyć z tym, że kredytodawca automatycznie wyśle zapytanie do BIK z prośbą o raport na nasz temat. Raport BIK składa się z dwóch części. W pierwszej opisane są wszystkie nasze ubiegłe i aktualne zobowiązania. Firma, do której zgłosiliśmy się po środki, otrzymuje informacje o tym, ile mieliśmy zobowiązań, ile z nich jest aktywna, na jaką kwotę opiewają i jak przebiega ich spłata.
Natomiast w drugiej części raportu BIK widnieje scoring. Scoring BIK jest oceną punktową. Każdy konsument może zdobyć od 0 do 100 punktów. Im więcej punktów otrzymamy, tym mamy większą zdolność kredytową. Biuro Informacji Kredytowej porównuje naszą sytuację do innych konsumentów, którzy zaciągnęli podobne zobowiązania do nas. To na podstawie spłat innych kredytobiorców szacowane są nasze możliwości. Biuro Informacji Kredytowej opracowało specjalny algorytm, który tę zdolność wylicza. Banki w dużym stopniu posiłkują się opinią BIK. Dlatego jeśli nasza historia kredytowa jest negatywna, a scoring BIK są na niskim poziomie, bank odmówi nam udzielenia kredytu.
Jak poprawić scoring BIK i zdolność kredytową?
Największy wpływ na poprawę naszej sytuacji, w tym scoring BIK mają nasze zobowiązania. Jeśli nadal spłacamy kredyt gotówkowy lub pożyczkę, musimy się postarać, aby wpłaty były regularne. W przeciwnym razie jesteśmy postrzegani, jako nierzetelni konsumenci. Jeśli jednak całkowicie spłaciliśmy kredyt lub pożyczkę, ale wystąpiły opóźnienia w spłacie rat, musimy poczekać, aż pięć lat, aby móc wycofać zgodne na udostępnienie informacji na temat tego zobowiązania. Niestety opóźnienia i przedawnione zadłużenie mogą całkowicie wykluczyć nas z możliwości zaciągnięcia nowych kredytów i pożyczek. w takim przypadku możemy jednak postarać się o dodatkowe środki z pomocą poręczyciela.
